З.Энхболд: Хямралыг боломж гэж харж байна
Өнгөрөгч долоо хоногийн УИХ-ын чуулганы хуралдаанд Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг эдийн засгийн өнөөгийн нөхцөл байдлын талаар мэдээлэл хийж, бодит мэдээллийг ард түмэнд өгсөн юм. Эдийн засгийн нөхцөл байдал хүнд хэцүү байгаа энэ цаг үед халамжийн хавтгайрсан тогтолцоог өөрчилж зорилтот бүлгээ чиглэх, мөн чиг үүргийн давхардал ихтэй байгууллагуудыг нэгтгэж нийлүүлэх түүний санал энэ долоо хоногт ярианы сэдэв болов.
Улстөрчид, хэвлэл мэдээлэл олон янзын өнцгөөс дүгнэсэн бол УИХ-ын дарга З.Энхболд Ч.Сайханбилэг сайдын мэдэгдэлд дурьдагдсан чиг үүрэг нь давхардсан газруудыг нэгтгэх саналыг дэмжиж байна хэмээжээ. Мөн уул уурхайн хэсэгхэн зуурын хөөсрөлөөс 17 хувьд хүрч, хүн бүхэн гаднаа хоёр машин тавьж тансаглаж байсан бол тэр хөөс хагарснаар одоо л эргэж хөрсөн дээрээ бууж байна гэсэн юм.
Үр ашиггүй зардлаа танаж, хоёр машиныхаа нэгийг унадаг болж байгаа нь бид хөдөлмөрлөж биш хөөсөрсөн уул уурхайд найдаж байснаа ухаарах цаг нь болсныг санууллаа. Тэрбээр, “Шууд тодорхой хувиар цомхотгол хий гэдэг аргаас Ерөнхий сайд татгалзаж байна гэдгээ хэлсэн. Тэр бол механик аргаар, ухаан зарахгүй, хамгийн хялбараар шийдэж болох гарц байгаа юм. Тэгэхээр шууд 10 мянган хүнийг ажлаас нь хална гэдэг гарцаас татгалзаад, “Энэ байгууллага хэрэгтэй юу, энэ байгууллагын үзүүлдэг үйлчилгээ төрийн үзүүлэх ёстой үйлчилгээ мөн үү, биш үү” гэдгээс асуудлаа эхэл гэж байгаа юм.
Энэ олон үр ашигтай эсэх нь тодорхойгүй аж ахуйн нэгж төрийн мэдэлд байх ямар хэрэгтэй юм. Чадах юм бол зах зээл дээр амьдар, үгүй бол зарагдах ёстой. Заавал төрөөс тамга хийгээд байх утгагүй. Энэ мэтээр цэвэр хувийн хэвшил хийх боломжтой ажил үйлчилгээ төрд дэндүү олон байна. Хямралыг УИХ боломж гэж харж байгаа. Бодит байдалдаа буцаж очих боломж. Хэтэрхий хурдан тэлсэн үрэлгэн төсвөө танах боломж гэж харж байна. Хэрэв гэнэтийн орлого хэвээрээ байсан бол бид энэ байдал руу орохгүй, үрээд л яваад байх байлаа.
Гэтэл орлого байхгүй болсноороо бидэнд нөхцөл байдлыг эргэж харах цаг болсныг сануулж байна. Мөн үүний зэрэгцээ мөнгө зээлээд үрэлгэн хэвээрээ цаашаа явах уу, хасалт таналт хийгээд хөнжлийнхөө хэрээр хөлөө жийх үү гэдэг шийдвэрээ гарга. Энэ хоёрын алийг сонгохоо нэн даруй шийд гэж байгаа юм” хэмээсэн юм. “Блүүмбэрг” телевизэд өгсөн түүний ярилцлагын гол өнцөг нь энэ байсан гэж хэлж болно.
О.Магнай: Би төрөө цэвэрлэнэ
Өнгөрөгч долоо хоногийн нийгэм эдийн засгийн амьдралд мөн л анхаарал татсан нэг үйл явдал болсон нь ШӨХТГ-ын дарга О.Магнай ажлаа өгсөн явдал. Тэрбээр, өнгөрөгч хоёр жилд энэ салбарыг удирдаж байхдаа ШӨХТГ-ын үйл ажиллагааг илүү тодорхой болгож, хэний төлөө ажилладаг, юу хийх ёстой байгууллага вэ гэдгийг ард түмэнд тодорхой таниулж өгсөн хүн гэж хэлж болно.
Мөн хоёр жилийн хугацаанд иргэдийн эрх зөрчигдөж байсан жижиг асуудлыг ч орхихгүй шийдэж ирсэн атлаа ямар шалтгаанаар ажлаа өгөхөөр болов гэдэг нь анхаарал татаж байсан юм. Тэгвэл О.Магнай үнэт зүйлдээ үнэнч үлдэхийн тулд, МАН-тай хамтарч Засгийн газар байгуулсан, У.Хүрэлсүх гэх эрхэмтэй гар нийлэн ажиллаж чадахгүй гэдгээ мэдэгдэн ажлаа өгсөн юм. Мөн “Би төрөө цэвэрлэнэ” хэмээн хатуухан мэдэгдэл хийв.
О.Магнай хэлэхдээ “Бидний байгуулж байгаа нийгэм бол сөрөг хүчинтэй, сөрөг хүчин нь засгаа хянадаг байх ёстой юм. Гэтэл Засгийн газар нь ардчиллын үнэт зүйлсийн эсрэг шийдвэр гаргаж ямар ч сөрөг хүчингүй хуйвалдааны Засгийн газрыг байгуулчихлаа шүү дээ. Бүр зарим намыг дэд сайдын албан тушаал амлаж оруулж ирж байгаа нь хуйвалдаан дээд цэгтээ тулсныг харуулж байгаа юм.
УИХ-ын 73 гишүүнтэй нийлээд том бүлэг байгуулж хуйвалдах нь ардчиллын үнэт зүйл огтхон ч биш. Энэ нь миний итгэл үнэмшил, зарчимтай нийцэхгүй байгаа гэдгийг хэлмээр байна. Мөн Шадар сайд У.Хүрэлсүх гэдэг хүнтэй хамтран ажиллаж чадахгүй. Бидний үнэт зүйл, зарчим, ёс суртахуун таарахгүй. Тиймээс ажлаа хүлээлгэн өгөх шийдвэр гаргасан. Би нам байгуулахгүй. Гэхдээ би төрөө цэвэрлэнэ. Төрд одоо үнэхээр цэвэрлэгээ хэрэгтэй байна шүү дээ.
С.Дэмбэрэл: Халамжийг зорилтот бүлэгтээ болзолтой тараах ёстой
Хавтгайрсан халамжийн асуудлаар хатуухан байр сууриа илэрхийлсэн гишүүдийн нэг бол УИХ-ын гишүүн С.Дэмбэрэл. эрхэм гишүүний халамжийн хавтгайрсан бодлогыг өөрчлөх ёстой гэдгийг УИХ-ын гишүүн болохоосоо ч өмнө хөндөж байсан аж.
Тиймээс Ерөнхий сайдын зорилтот бүлэг рүүгээ чиглүүлэх санаачилгыг дэмжиж байгаагаа илэрхийллээ. Тэрбээр, “Сүүлийн 25 жилийн манай хавтгайрсан халамжийн нийгэмд жаахан ч гэсэн өөрчлөлт хийх гэж байна. Ер нь хагас хавтгайрсан нийгэм болоод байна шүү дээ. Энэ асуудлыг өөрчлөх гэсэн санаа гэж харж байна. Аливаа хүмүүст нийгмийн халамж тарааж болно.
Гэхдээ тэр нь заавал нөхцөл, болзолтой байх ёстой. АН хүүхдийн мөнгийг байнга хамгаалж ирснийг та бүхэн мэднэ. Хүүхдэд оруулж байгаа хөрөнгө оруулалт гэдэг утгаар нь. Энэ бол хөрөнгө оруулалт биш гэдгийг би өнгөрсөн жил мөн хэлж байсан. Энэ талаар бүр саналаа хүртэл тавьж байсан шүү.
Одоо хүүхдийн мөнгийг 0-18 насны хүүхдэд өгч байгаа. Монголын эдийн засгийг хэрэглээнийх нь бүтцээр 20:20 хувиар таван группт хуваалаа гэхэд хамгийн ядуу хэсэг нь 8.3 хувь. Түүний дараа арай илүү, дараа нь дунд хавьцаа гээд ядуу болон ядуувтар хэсэг ерөнхийдөө 38 орчим хувь байгаа.
Тэр 38 хувьд хамаарч байгаа хүмүүсийн хүүхдүүдэд халамж өгөх ёстой. Чинээлэг хэсэг гэж байгаа. Үүний дээр арай чинээлэг хэсэг гэж бий. Энэ хүмүүсийн хүүхдүүдэд өгөөд байх хэрэггүй. Ингэснээр хүүхдийн мөнгө гэдгийн утга учир нь зорилтот бүлэгт жинхэнэ байдлаар хүрэх юм” хэмээжээ.
Өнгөрөгч долоо хоногийн УИХ-ын чуулганы хуралдаанд Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг эдийн засгийн өнөөгийн нөхцөл байдлын талаар мэдээлэл хийж, бодит мэдээллийг ард түмэнд өгсөн юм. Эдийн засгийн нөхцөл байдал хүнд хэцүү байгаа энэ цаг үед халамжийн хавтгайрсан тогтолцоог өөрчилж зорилтот бүлгээ чиглэх, мөн чиг үүргийн давхардал ихтэй байгууллагуудыг нэгтгэж нийлүүлэх түүний санал энэ долоо хоногт ярианы сэдэв болов.
Улстөрчид, хэвлэл мэдээлэл олон янзын өнцгөөс дүгнэсэн бол УИХ-ын дарга З.Энхболд Ч.Сайханбилэг сайдын мэдэгдэлд дурьдагдсан чиг үүрэг нь давхардсан газруудыг нэгтгэх саналыг дэмжиж байна хэмээжээ. Мөн уул уурхайн хэсэгхэн зуурын хөөсрөлөөс 17 хувьд хүрч, хүн бүхэн гаднаа хоёр машин тавьж тансаглаж байсан бол тэр хөөс хагарснаар одоо л эргэж хөрсөн дээрээ бууж байна гэсэн юм.
Үр ашиггүй зардлаа танаж, хоёр машиныхаа нэгийг унадаг болж байгаа нь бид хөдөлмөрлөж биш хөөсөрсөн уул уурхайд найдаж байснаа ухаарах цаг нь болсныг санууллаа. Тэрбээр, “Шууд тодорхой хувиар цомхотгол хий гэдэг аргаас Ерөнхий сайд татгалзаж байна гэдгээ хэлсэн. Тэр бол механик аргаар, ухаан зарахгүй, хамгийн хялбараар шийдэж болох гарц байгаа юм. Тэгэхээр шууд 10 мянган хүнийг ажлаас нь хална гэдэг гарцаас татгалзаад, “Энэ байгууллага хэрэгтэй юу, энэ байгууллагын үзүүлдэг үйлчилгээ төрийн үзүүлэх ёстой үйлчилгээ мөн үү, биш үү” гэдгээс асуудлаа эхэл гэж байгаа юм.
Энэ олон үр ашигтай эсэх нь тодорхойгүй аж ахуйн нэгж төрийн мэдэлд байх ямар хэрэгтэй юм. Чадах юм бол зах зээл дээр амьдар, үгүй бол зарагдах ёстой. Заавал төрөөс тамга хийгээд байх утгагүй. Энэ мэтээр цэвэр хувийн хэвшил хийх боломжтой ажил үйлчилгээ төрд дэндүү олон байна. Хямралыг УИХ боломж гэж харж байгаа. Бодит байдалдаа буцаж очих боломж. Хэтэрхий хурдан тэлсэн үрэлгэн төсвөө танах боломж гэж харж байна. Хэрэв гэнэтийн орлого хэвээрээ байсан бол бид энэ байдал руу орохгүй, үрээд л яваад байх байлаа.
Гэтэл орлого байхгүй болсноороо бидэнд нөхцөл байдлыг эргэж харах цаг болсныг сануулж байна. Мөн үүний зэрэгцээ мөнгө зээлээд үрэлгэн хэвээрээ цаашаа явах уу, хасалт таналт хийгээд хөнжлийнхөө хэрээр хөлөө жийх үү гэдэг шийдвэрээ гарга. Энэ хоёрын алийг сонгохоо нэн даруй шийд гэж байгаа юм” хэмээсэн юм. “Блүүмбэрг” телевизэд өгсөн түүний ярилцлагын гол өнцөг нь энэ байсан гэж хэлж болно.
О.Магнай: Би төрөө цэвэрлэнэ
Өнгөрөгч долоо хоногийн нийгэм эдийн засгийн амьдралд мөн л анхаарал татсан нэг үйл явдал болсон нь ШӨХТГ-ын дарга О.Магнай ажлаа өгсөн явдал. Тэрбээр, өнгөрөгч хоёр жилд энэ салбарыг удирдаж байхдаа ШӨХТГ-ын үйл ажиллагааг илүү тодорхой болгож, хэний төлөө ажилладаг, юу хийх ёстой байгууллага вэ гэдгийг ард түмэнд тодорхой таниулж өгсөн хүн гэж хэлж болно.
Мөн хоёр жилийн хугацаанд иргэдийн эрх зөрчигдөж байсан жижиг асуудлыг ч орхихгүй шийдэж ирсэн атлаа ямар шалтгаанаар ажлаа өгөхөөр болов гэдэг нь анхаарал татаж байсан юм. Тэгвэл О.Магнай үнэт зүйлдээ үнэнч үлдэхийн тулд, МАН-тай хамтарч Засгийн газар байгуулсан, У.Хүрэлсүх гэх эрхэмтэй гар нийлэн ажиллаж чадахгүй гэдгээ мэдэгдэн ажлаа өгсөн юм. Мөн “Би төрөө цэвэрлэнэ” хэмээн хатуухан мэдэгдэл хийв.
О.Магнай хэлэхдээ “Бидний байгуулж байгаа нийгэм бол сөрөг хүчинтэй, сөрөг хүчин нь засгаа хянадаг байх ёстой юм. Гэтэл Засгийн газар нь ардчиллын үнэт зүйлсийн эсрэг шийдвэр гаргаж ямар ч сөрөг хүчингүй хуйвалдааны Засгийн газрыг байгуулчихлаа шүү дээ. Бүр зарим намыг дэд сайдын албан тушаал амлаж оруулж ирж байгаа нь хуйвалдаан дээд цэгтээ тулсныг харуулж байгаа юм.
УИХ-ын 73 гишүүнтэй нийлээд том бүлэг байгуулж хуйвалдах нь ардчиллын үнэт зүйл огтхон ч биш. Энэ нь миний итгэл үнэмшил, зарчимтай нийцэхгүй байгаа гэдгийг хэлмээр байна. Мөн Шадар сайд У.Хүрэлсүх гэдэг хүнтэй хамтран ажиллаж чадахгүй. Бидний үнэт зүйл, зарчим, ёс суртахуун таарахгүй. Тиймээс ажлаа хүлээлгэн өгөх шийдвэр гаргасан. Би нам байгуулахгүй. Гэхдээ би төрөө цэвэрлэнэ. Төрд одоо үнэхээр цэвэрлэгээ хэрэгтэй байна шүү дээ.
С.Дэмбэрэл: Халамжийг зорилтот бүлэгтээ болзолтой тараах ёстой
Хавтгайрсан халамжийн асуудлаар хатуухан байр сууриа илэрхийлсэн гишүүдийн нэг бол УИХ-ын гишүүн С.Дэмбэрэл. эрхэм гишүүний халамжийн хавтгайрсан бодлогыг өөрчлөх ёстой гэдгийг УИХ-ын гишүүн болохоосоо ч өмнө хөндөж байсан аж.
Тиймээс Ерөнхий сайдын зорилтот бүлэг рүүгээ чиглүүлэх санаачилгыг дэмжиж байгаагаа илэрхийллээ. Тэрбээр, “Сүүлийн 25 жилийн манай хавтгайрсан халамжийн нийгэмд жаахан ч гэсэн өөрчлөлт хийх гэж байна. Ер нь хагас хавтгайрсан нийгэм болоод байна шүү дээ. Энэ асуудлыг өөрчлөх гэсэн санаа гэж харж байна. Аливаа хүмүүст нийгмийн халамж тарааж болно.
Гэхдээ тэр нь заавал нөхцөл, болзолтой байх ёстой. АН хүүхдийн мөнгийг байнга хамгаалж ирснийг та бүхэн мэднэ. Хүүхдэд оруулж байгаа хөрөнгө оруулалт гэдэг утгаар нь. Энэ бол хөрөнгө оруулалт биш гэдгийг би өнгөрсөн жил мөн хэлж байсан. Энэ талаар бүр саналаа хүртэл тавьж байсан шүү.
Одоо хүүхдийн мөнгийг 0-18 насны хүүхдэд өгч байгаа. Монголын эдийн засгийг хэрэглээнийх нь бүтцээр 20:20 хувиар таван группт хуваалаа гэхэд хамгийн ядуу хэсэг нь 8.3 хувь. Түүний дараа арай илүү, дараа нь дунд хавьцаа гээд ядуу болон ядуувтар хэсэг ерөнхийдөө 38 орчим хувь байгаа.
Тэр 38 хувьд хамаарч байгаа хүмүүсийн хүүхдүүдэд халамж өгөх ёстой. Чинээлэг хэсэг гэж байгаа. Үүний дээр арай чинээлэг хэсэг гэж бий. Энэ хүмүүсийн хүүхдүүдэд өгөөд байх хэрэггүй. Ингэснээр хүүхдийн мөнгө гэдгийн утга учир нь зорилтот бүлэгт жинхэнэ байдлаар хүрэх юм” хэмээжээ.
Монголын мэдээ
Б.Тогтох
Б.Тогтох