Тал нутгийн чимэг болсон цагаан зээрийн тоо толгой сүүлийн жилүүдэд цөөрч байгааг албаныхан хэлэх болсон.Дорнод, Хэнтий, Сүхбаатар зэрэг аймгуудад жил бүр энэ амьтныг агнах тоог баталж, зөвшөөрөл олгодог ч сүүлийн жилүүдэд хууль бус ан хэрээс хэтэрч байгаа талаар нутгийн удирдлага болоод иргэд хэлж байна. Энэ асуудлаар өнөөдөр албаныхан мэдээлэл өгөхөөр болжээ.
Цагаан зээрийн сүрэг нь бэлчээрлэсэн газрынхаа өнгөн хөрсийг сийрэгжүүлэх, ургамлын үрийг тараах зэргээр ургамал ургаж үржих таатай нөхцөлийг бүрдүүлдэг байна.Энэ нь тал хээрийн эко системийг тэнцвэртэй байлгахад нэн чухал нөлөө үзүүлдэг гэж судлаачид дүгнэдэг. Нөгөө талаар цагаан зээр ховордож, устах аюул тулгарвал тал хээрийн зэрлэг амьтдын идэш тэжээлийн гинжин хэлхээ тасарч, хээрийн эко системийн төлөв байдал алдагдах, доройтох нэг гол нөхцөл болох нь гарцаагүй юм.
Иймээс ашиг хонжоо харж тал нутгийн чимэг болсон энэхүү амьтныг устгаж буй хүмүүст хуулийн хатуухан хариуцлага тооцох журам хэрэгтэй байна. Үгүй бол энэ амьтан устаж үгүй болсоор нэн ховор амьтны тоонд ороход нэлээд дөхөөд байна. Учир нь Дэлхийн байгаль хамгаалах холбооны шалгуур, бүс нутгийн үнэлгээгээр Монгол Улсын хөхтний улаан дансанд Цагаан зээрийг “устаж болзошгүй" гэсэн ангилалд хамааруулжээ.
Манай улсад 1940-өөд онд 4-5 сая цагаан зээр байсан бол 1997 онд хоёр сая болтлоо буурчээ. Харин хамгийн сүүлд 2003 онд тоолоход нэг сая ч хүрэхгүй 800-900 мянган тоо толгой байсан аж. Тэгвэл үүнээс хойш 10 гаруй жилийн дараа яг өнөөдрийн байдлаар хэд болтлоо цөөрснийг тааж хэлэх аргагүй юм.
Цагаан зээрийн сүрэг нь бэлчээрлэсэн газрынхаа өнгөн хөрсийг сийрэгжүүлэх, ургамлын үрийг тараах зэргээр ургамал ургаж үржих таатай нөхцөлийг бүрдүүлдэг байна.Энэ нь тал хээрийн эко системийг тэнцвэртэй байлгахад нэн чухал нөлөө үзүүлдэг гэж судлаачид дүгнэдэг. Нөгөө талаар цагаан зээр ховордож, устах аюул тулгарвал тал хээрийн зэрлэг амьтдын идэш тэжээлийн гинжин хэлхээ тасарч, хээрийн эко системийн төлөв байдал алдагдах, доройтох нэг гол нөхцөл болох нь гарцаагүй юм.
Иймээс ашиг хонжоо харж тал нутгийн чимэг болсон энэхүү амьтныг устгаж буй хүмүүст хуулийн хатуухан хариуцлага тооцох журам хэрэгтэй байна. Үгүй бол энэ амьтан устаж үгүй болсоор нэн ховор амьтны тоонд ороход нэлээд дөхөөд байна. Учир нь Дэлхийн байгаль хамгаалах холбооны шалгуур, бүс нутгийн үнэлгээгээр Монгол Улсын хөхтний улаан дансанд Цагаан зээрийг “устаж болзошгүй" гэсэн ангилалд хамааруулжээ.
Манай улсад 1940-өөд онд 4-5 сая цагаан зээр байсан бол 1997 онд хоёр сая болтлоо буурчээ. Харин хамгийн сүүлд 2003 онд тоолоход нэг сая ч хүрэхгүй 800-900 мянган тоо толгой байсан аж. Тэгвэл үүнээс хойш 10 гаруй жилийн дараа яг өнөөдрийн байдлаар хэд болтлоо цөөрснийг тааж хэлэх аргагүй юм.
Б.Сансартуяа
Olloo.mn
Olloo.mn