Монгол Улсын хүн амын тал хувь нь нийслэл хотдоо аж төрж байна. Эдгээр иргэдэд үйлчлэх хуулийг өөрчлөхөөр парламентаар хэлэлцүүлж эхлэсэн. Энэ нь Нийслэлийн эрх зүйн байдлын тухай хууль юм. Анх 1994онд бую 23 жилийн өмнө 589 мянган иргэнд үйлчлэхээр батлан гаргаж байсан хууль. Тэгвэл өнөөдөр нийслэлийн хүн ам 1.5 саяд хүрээд байна.
Улаанбаатар хот 9 дүүрэг, 152 хороотой бөгөөд хөдөлмөрийн насны хүн амын тоо 981,456, жил тутам нийслэлд шилжин ирэгсдийн тоо 1993 онд 8,900 байсан бол 2016 оны байдлаар 30,297 байна. Нийслэлийн дотоодын нийт бүтээгдэхүүний хэмжээ 1993 онд 44 тэрбум төгрөг байсан бол 2017 оны байдлаар 16,620 тэрбум төгрөгт хүрсэн нь үндэсний дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 64.5 хувьтай тэнцэж буй.
Үүнээс гадна замын хөдөлгөөнд оролцож байгаа авто машины тоо 1993 онд 20,337 байсан бол 2017 оны байдлаар 339,626, аж ахуйн нэгж байгууллагын тоо 1993 онд 15,484 байсан бол өнөөдөр 104,474-д тус тус хүрээд байгаа юм.
Дээр дурдсан статистик тоон үзүүлэлтээс үзэхэд Улаанбаатар хот нь 1.5 сая орчим хүн амтай дэлхийн 400 гаруй хотын нэг болсон тул цаашид хотын хөгжлийн үзэл баримтлалыг шинээр тодорхойлж, эрүүл, аюулгүй, амьдралын таатай орчин бүрдүүлсэн, олон төвт суурьшлын тогтолцоонд суурилсан, олон улсад өрсөлдөх чадвартай, иргэд, олон нийтийн оролцоонд тулгуурласан, сайн засаглал бүхий аялал жуулчлалын томоохон төв болгон хөгжүүлэх шаардлагад нийцүүлэн эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох нь зайлшгүй шаардлага үүсэж байгаа юм.
Өнөөдөр нийслэлийн нэг хороо л гэхэд хөдөөгийн сумаас хэд дахин олон хүн амтай. Гэтэл сумын захиргаанд ажиллагсдын тоо хорооны албан хаагчдаас хэд дахин олон байх жишээтэй. Хороодод өдгөө албан ёсоор төсвөөс цалинждаг таван ажилтан л бий. Гэтэл сумын захиргаа 30-35 хүний орон тоотой. Нэг албан хаагчид ногдож буй иргэний тоо хэдэн арав дахин олон байгаа ийм үед төрийн үйлчилгээний хүртээмж, хүмүүсийн сэтгэл ханамж ямар байх нь тодорхой. Энэ мэт наад захын энэ тулгараад буй асуудлууд хуулийн шинэчилсэн найруулгад тусгаж байгаа талаар хууль санаачлагчид хэлж байна.
Мөн хуулиар хотын иргэний үүргийг тусгахаар зэхжээ. Нэг үгээр хот хотдоо сэтгэл хангалуун байя гэвэл хотын иргэн бүр үүрэгтэй, эрхтэй байх ёстойг хууль санаачлагчид дуулгаж байна. Энэ хуулийн төслийг ирэх хаврын чуулганаар хэлэлцэн, батлахаар жагсаалтад оруулсан байна. Ийнхүү хоёр он дамжин яригдаж байгаа хуулийн төсөл ирэх хавар батлагдах нь ээ.
Улаанбаатар хот 9 дүүрэг, 152 хороотой бөгөөд хөдөлмөрийн насны хүн амын тоо 981,456, жил тутам нийслэлд шилжин ирэгсдийн тоо 1993 онд 8,900 байсан бол 2016 оны байдлаар 30,297 байна. Нийслэлийн дотоодын нийт бүтээгдэхүүний хэмжээ 1993 онд 44 тэрбум төгрөг байсан бол 2017 оны байдлаар 16,620 тэрбум төгрөгт хүрсэн нь үндэсний дотоодын нийт бүтээгдэхүүний 64.5 хувьтай тэнцэж буй.
Үүнээс гадна замын хөдөлгөөнд оролцож байгаа авто машины тоо 1993 онд 20,337 байсан бол 2017 оны байдлаар 339,626, аж ахуйн нэгж байгууллагын тоо 1993 онд 15,484 байсан бол өнөөдөр 104,474-д тус тус хүрээд байгаа юм.
Дээр дурдсан статистик тоон үзүүлэлтээс үзэхэд Улаанбаатар хот нь 1.5 сая орчим хүн амтай дэлхийн 400 гаруй хотын нэг болсон тул цаашид хотын хөгжлийн үзэл баримтлалыг шинээр тодорхойлж, эрүүл, аюулгүй, амьдралын таатай орчин бүрдүүлсэн, олон төвт суурьшлын тогтолцоонд суурилсан, олон улсад өрсөлдөх чадвартай, иргэд, олон нийтийн оролцоонд тулгуурласан, сайн засаглал бүхий аялал жуулчлалын томоохон төв болгон хөгжүүлэх шаардлагад нийцүүлэн эрх зүйн орчныг боловсронгуй болгох нь зайлшгүй шаардлага үүсэж байгаа юм.
Өнөөдөр нийслэлийн нэг хороо л гэхэд хөдөөгийн сумаас хэд дахин олон хүн амтай. Гэтэл сумын захиргаанд ажиллагсдын тоо хорооны албан хаагчдаас хэд дахин олон байх жишээтэй. Хороодод өдгөө албан ёсоор төсвөөс цалинждаг таван ажилтан л бий. Гэтэл сумын захиргаа 30-35 хүний орон тоотой. Нэг албан хаагчид ногдож буй иргэний тоо хэдэн арав дахин олон байгаа ийм үед төрийн үйлчилгээний хүртээмж, хүмүүсийн сэтгэл ханамж ямар байх нь тодорхой. Энэ мэт наад захын энэ тулгараад буй асуудлууд хуулийн шинэчилсэн найруулгад тусгаж байгаа талаар хууль санаачлагчид хэлж байна.
Мөн хуулиар хотын иргэний үүргийг тусгахаар зэхжээ. Нэг үгээр хот хотдоо сэтгэл хангалуун байя гэвэл хотын иргэн бүр үүрэгтэй, эрхтэй байх ёстойг хууль санаачлагчид дуулгаж байна. Энэ хуулийн төслийг ирэх хаврын чуулганаар хэлэлцэн, батлахаар жагсаалтад оруулсан байна. Ийнхүү хоёр он дамжин яригдаж байгаа хуулийн төсөл ирэх хавар батлагдах нь ээ.
П.ГОО
Оллоо.мн
Оллоо.мн