С.Эрдэнэ тамгаа гардаж, З.Энхболд тайзнаас буулаа. АН-ын үнэмлэхүй ялагдлаас хойш долоон сарын дараа З.Энхболд тамгаа С.Эрдэнэ даргад шилжүүлж байгаа нь энэ.
Монголын Ардчилсан нам 1990 оны хоёрдугаар сарын 17-ны өдөр анх байгуулагдсанаа зарлаж, анхны даргаар одоогийн нийслэлийн захирагч Э.Бат-Үүлийг сонгож, улмаар 1990 оны дөрөвдүгээр сарын 7-ны өдөр Улсын дээд шүүхэд бүртгүүлэн “төрсний гэрчилгээ”-гээ авч байсан түүхтэй. Үүний дараа 2000 оны УИХ-ын сонгуулиас зургаан сарын дараа ардчиллын төлөөх таван нам нэгдэж, тэр үед эрх барьж байсан улс төрийн ууган намыг анх удаа буланд шахсан билээ. Үр дүнд 2004 оны УИХ-ын сонгуулиар Ардчилсан нам, МАХН хоёр эн тэнцүү суудал авч, ард түмний энэ сонголтыг улс төрчид “Хаан сонголт” хэмээн өргөмжилж байв.
Үүний дараа 2012 оны сонгуулиар ард түмэн АН-ынханд олуулаа эрх барих боломжийг олголоо. Гэвч энэ үед АН-ынхан жинхэнэ “Дураараа дургиж дунд чөмгөөрөө жиргэсэн”. Тэд Засгийн эрхийг гартаа авснаар “Аавынхаа толгой дээр гарсан хүүхэд шиг” авирласан. Үүний дараа их ялагдал буюу УИХ-д бүлэг байгуулах хэмжээний суудалтай болов.
Мэдээж намаа ялагдуулсан З.Энхболд сонгуулийн санал хураалттай зэрэгцэн суудлаа тавьж өгсөн. Үүнээс хойш долоон сар АН-ын дарга гэх сэтэртэйгээр З.Энхболд өчигдрийг угтсан. Харин одоо АН-ыг С.Эрдэнэ удирдана.
Монгол Улсын Ерөнхий сайд асан Н.Алтанхуяг, Аж үйлдвэрийн сайд асан, УИХ-ын гишүүн Д.Эрдэнэбат, Хүн Амын Хөгжил Нийгмийн Хамгааллын сайд асан, УИХ-ын гишүүн С.Эрдэнэ, БСШУ-ы сайд асан Лу.Гантөмөр, Өргөдлийн байнгын хорооны дарга асан, УИХ-ын гишүүн Ж.Батзандан нар намдаа 250 саяыг хандивласан өрсөлдөөн С.Эрдэнийн ялалтаар өндөрлөсөн.
С.Эрдэнийг АН-ын даргаар батламжилсан тохиолдолд Ардчилсан нам 2017 оны Ерөнхийлөгчийн сонгууль, цаашлаад 2020 оны сонгууль “түүнийх” болж байгаа.
С.Эрдэнэ тамгаа гардахдаа “Энэ цаг үе бол Монголын Ардчилсан хувьсгалыг санаачлан эхлүүлж амжилттай хэрэгжүүлсэн Ардчилсан Нам дахин шинэчлэгдэж, эдийн засаг, нийгэм, улс төрийн бүхий л хүрээнд дараагийн шатны хувьсгалыг эхлүүлэх ёстой тийм цаг үе юм” хэмээсэн.
Харин З.Энхболд “Бодлого боловсруулах, асуудал шийдвэрлэх, хүний нөөцийн томилгоо хийхээс эхлээд намынхаа хурлыг хийхэд хүртэл фракцтай зөвшилцөж тэдний эрх ашигт нийцүүлэхээс өөр аргагүй байдалд ордог, Тэдний эрх ашигт нийцэхгүй бол асуудлыг шийдвэрлэх ирц хүрэхгүйд хүрдэг байдлаас Ардчилсан нам салж чадлаа” хэмээсэн.
Харин нийтлэлч Б.Баабар ҮЗХ-ны хурлын үеэр нэгэнтээ С.Эрдэнэ рүү чичилж, “С.Эрдэнийг Ардчилсан намын даргаар сонгоод шоронд орсон хойгуур та нар эргэж очих юм уу” хэмээн хатуухан шүүмжилж байсан бол С.Эрдэнийг дарга болоход “Хамгийн зөв сонголт Эрдэнэ. Ардчилсан нам эргэж сэргэхийн тулд эхлээд ёроолдоо тултал унах ёстой” хэмээж байв.
Харин С.Эрдэнэ З.Энхболдын буусан тайзнаа ямар тоглолт хийх бол?
Монголын Ардчилсан нам 1990 оны хоёрдугаар сарын 17-ны өдөр анх байгуулагдсанаа зарлаж, анхны даргаар одоогийн нийслэлийн захирагч Э.Бат-Үүлийг сонгож, улмаар 1990 оны дөрөвдүгээр сарын 7-ны өдөр Улсын дээд шүүхэд бүртгүүлэн “төрсний гэрчилгээ”-гээ авч байсан түүхтэй. Үүний дараа 2000 оны УИХ-ын сонгуулиас зургаан сарын дараа ардчиллын төлөөх таван нам нэгдэж, тэр үед эрх барьж байсан улс төрийн ууган намыг анх удаа буланд шахсан билээ. Үр дүнд 2004 оны УИХ-ын сонгуулиар Ардчилсан нам, МАХН хоёр эн тэнцүү суудал авч, ард түмний энэ сонголтыг улс төрчид “Хаан сонголт” хэмээн өргөмжилж байв.
Үүний дараа 2012 оны сонгуулиар ард түмэн АН-ынханд олуулаа эрх барих боломжийг олголоо. Гэвч энэ үед АН-ынхан жинхэнэ “Дураараа дургиж дунд чөмгөөрөө жиргэсэн”. Тэд Засгийн эрхийг гартаа авснаар “Аавынхаа толгой дээр гарсан хүүхэд шиг” авирласан. Үүний дараа их ялагдал буюу УИХ-д бүлэг байгуулах хэмжээний суудалтай болов.
Мэдээж намаа ялагдуулсан З.Энхболд сонгуулийн санал хураалттай зэрэгцэн суудлаа тавьж өгсөн. Үүнээс хойш долоон сар АН-ын дарга гэх сэтэртэйгээр З.Энхболд өчигдрийг угтсан. Харин одоо АН-ыг С.Эрдэнэ удирдана.
Монгол Улсын Ерөнхий сайд асан Н.Алтанхуяг, Аж үйлдвэрийн сайд асан, УИХ-ын гишүүн Д.Эрдэнэбат, Хүн Амын Хөгжил Нийгмийн Хамгааллын сайд асан, УИХ-ын гишүүн С.Эрдэнэ, БСШУ-ы сайд асан Лу.Гантөмөр, Өргөдлийн байнгын хорооны дарга асан, УИХ-ын гишүүн Ж.Батзандан нар намдаа 250 саяыг хандивласан өрсөлдөөн С.Эрдэнийн ялалтаар өндөрлөсөн.
С.Эрдэнийг АН-ын даргаар батламжилсан тохиолдолд Ардчилсан нам 2017 оны Ерөнхийлөгчийн сонгууль, цаашлаад 2020 оны сонгууль “түүнийх” болж байгаа.
С.Эрдэнэ тамгаа гардахдаа “Энэ цаг үе бол Монголын Ардчилсан хувьсгалыг санаачлан эхлүүлж амжилттай хэрэгжүүлсэн Ардчилсан Нам дахин шинэчлэгдэж, эдийн засаг, нийгэм, улс төрийн бүхий л хүрээнд дараагийн шатны хувьсгалыг эхлүүлэх ёстой тийм цаг үе юм” хэмээсэн.
Харин З.Энхболд “Бодлого боловсруулах, асуудал шийдвэрлэх, хүний нөөцийн томилгоо хийхээс эхлээд намынхаа хурлыг хийхэд хүртэл фракцтай зөвшилцөж тэдний эрх ашигт нийцүүлэхээс өөр аргагүй байдалд ордог, Тэдний эрх ашигт нийцэхгүй бол асуудлыг шийдвэрлэх ирц хүрэхгүйд хүрдэг байдлаас Ардчилсан нам салж чадлаа” хэмээсэн.
Харин нийтлэлч Б.Баабар ҮЗХ-ны хурлын үеэр нэгэнтээ С.Эрдэнэ рүү чичилж, “С.Эрдэнийг Ардчилсан намын даргаар сонгоод шоронд орсон хойгуур та нар эргэж очих юм уу” хэмээн хатуухан шүүмжилж байсан бол С.Эрдэнийг дарга болоход “Хамгийн зөв сонголт Эрдэнэ. Ардчилсан нам эргэж сэргэхийн тулд эхлээд ёроолдоо тултал унах ёстой” хэмээж байв.
Харин С.Эрдэнэ З.Энхболдын буусан тайзнаа ямар тоглолт хийх бол?
П.ГОО
Оллоо.мн