Улсын орны эдийн засаг хүндэрсэн учраас гадны улс орнуудаас дахин зээл тусламж авахаар болоод байна. Монгол Улсын өрийн тааз 2014 онд 40 хувиас хэтрэхгүй байх ёстой байсан ч аль хэдийнэ 58 хувьд хүрчихээд байгаа учраас нэг мөсөн 60 хувь болгочихъё гэсэн саналыг Засгийн газраас оруулж ирсэн. Гэвч УИХ дахь МАН-ын бүлэг уг асуудлаар завсарлага авч, гацаанд ороод байна.
Улс төрийн хүрээнд эдийн засгаа яаж хөл дээр нь босгох вэ хэмээн толгойгоо гашилгаж суухад хажуугаар манай багш, эмч нар ч өөрийн эдийн засгийг дэмжүүлэхээр нэг удаа жагсаад авав.
Тэд цалингаа 60 хувиар нэмэгдүүлэх хүсэлтэй байгаагаа энэ жагсаалаар мэдэгдсэн. Гэвч манайд тэдний цалинг 60 хувиар нэмчих чадал бий билүү. Тиймээс л энэ жагсаалыг цагаа олсонгүй хэмээн иргэд шүүмжилсэн. Гэтэл араас нь нийтийн тээврийнхэн жагслаа. Шалтгаан нь мөн л адил цалингаа нэмүүлэх. Та нар жаахан ухаантай бай л даа. Эдийн засаг сайжирвал хүссэн хүсээгүй цалин нэмнэ гэж тайлбарлаж дуусаагүй байтал ахмадууд “ ... тэтгэвэр бага байна. Бид жаргалгүй байна. Тэтгэврээ нэмэгдүүлмээр байна” гээд мэдэгдэл хийгээд авлаа.
Ингээд харсан жил бүр цалин тэтгэвэр нь нэмэгдэж байдаг хэсгийнхэн улмажлал болсон жагсаал цуглаанаа хийж, эсэргүүцлээ илэрхийлсэн байх юм. Тэднийг жагсах бүрт цалин нь нэмэгдсээр л байсан. Мөн аливаа улс төрийн сонгууль бүрийн дараа эдгээр хүмүүсийн цалин, тэтгэвэр нэмэгдсээр ирсэн. Гэвч энэ бүгдийн ачааг иргэд, тэр дундаа хувийн хэвшлийн байгууллагад ажилладаг жирийн албан хаагчид л үүрсээр ирлээ.
Цалин нэмэх сургаар дагаад өргөн хэрэглээний барааны үнэ өсдөг. Мөн зарим нэгний шаардсан нэмэгдэл цалинг өгөхийн тулд хувийн хэвшилд ноогдох татвар нэмэгдсээр байдгийг сүүлийн жилүүдэд хангалттай мэдэрлээ.
Гэтэл тэр хувийн хэвшлийнхэн чинь өндөр цалинтай улс байдаг гэж бодож байна уу. Эсвэл банк санхүүгийн байгууллагад ямар ч өргүй тансаг хэрэглээтнүүд гэж санасан уу. Үгүй ээ ... Цалингаа цалингийн хооронд амьдарч, зарим нь өрнөөс өрний хооронд л амьдралаа болгож байна. Төрийн албан хаагчдаас ялгаатай нь өнгөрөгч хугацаанд цалин нь нэмэгдсэнгүй, нэмүүлье ч гэж шаардсангүй. Харин ч ажлын байраа хэвээр нь аваад үлдэхийн тулд цалингаа хасуулаад ч болов ажиллахыг л хүсч байна.
Өдөр ирэх тусам бараа, үйлчилгээний үнэ өссөөр байгаа. Энэ нь ард иргэдийн амьдрал хүндээр тусч байгаа нь мэдээж. Тиймээс цалин, тэтгэмжээ нэмэгдүүлэхийг хэн ч хүснэ. Гэвч цалин, тэтгэмж нь жил бүр тодорхой хэмжээнд нэмэгдсээр байгаа дээрх хүмүүст ингэж жагсаж, шаардах эрх байхгүй л юм шиг санагдах юм.
Өнөөдөр цалин тэтгэврийг 10 хувиар нэмэгдүүлэхэд 300 гаруй тэрбум төгрөг шаардлагатай гэж сангийн сайд тайлбарлаж байсан. Тэгвэл 60 хүртэл хувиар цалин, тэтгэврийг нэмнэ гэвэл бидэнд 1.8 их наяд төгрөг шаардлагатай болж байна. Ийм хэмжээний хөрөнгө Монголд бий билүү. Байхгүй учраас л хүүхдийн мөнгө, одонтой эхчүүдийн жилд ганц олгодог тэтгэмж зэргийг хасах дээрээ тулаад байсан шүү дээ.
Дээр дурьдсан улсын нийт өрийн таазыг 60 хувьд хүргэнэ гэж. Тэгвэл дутуу байгаа 2 хувьдаа зээл авч түүнийгээ багш, эмч нарын цалинг нэмэхэд зарцуулаад дуусгах ёстой болж байна уу. Эсвэл хувийн хэвшилд ноогдуулах татварыг нэмэх үү.
Энэ бүгдийн ард чимээгүй шүд зуун ажиллаж байгаа хувийн хэвшлийн жирийн албан хаагчид хохирсоор байгааг бүү мартаарай. Тэдэнд шагнал цалин, урамшуулал, тэтгэвэрт гарсны дараах тэтгэмж гэж зүйл байдаггүй юм шүү.
Улс төрийн хүрээнд эдийн засгаа яаж хөл дээр нь босгох вэ хэмээн толгойгоо гашилгаж суухад хажуугаар манай багш, эмч нар ч өөрийн эдийн засгийг дэмжүүлэхээр нэг удаа жагсаад авав.
Тэд цалингаа 60 хувиар нэмэгдүүлэх хүсэлтэй байгаагаа энэ жагсаалаар мэдэгдсэн. Гэвч манайд тэдний цалинг 60 хувиар нэмчих чадал бий билүү. Тиймээс л энэ жагсаалыг цагаа олсонгүй хэмээн иргэд шүүмжилсэн. Гэтэл араас нь нийтийн тээврийнхэн жагслаа. Шалтгаан нь мөн л адил цалингаа нэмүүлэх. Та нар жаахан ухаантай бай л даа. Эдийн засаг сайжирвал хүссэн хүсээгүй цалин нэмнэ гэж тайлбарлаж дуусаагүй байтал ахмадууд “ ... тэтгэвэр бага байна. Бид жаргалгүй байна. Тэтгэврээ нэмэгдүүлмээр байна” гээд мэдэгдэл хийгээд авлаа.
Ингээд харсан жил бүр цалин тэтгэвэр нь нэмэгдэж байдаг хэсгийнхэн улмажлал болсон жагсаал цуглаанаа хийж, эсэргүүцлээ илэрхийлсэн байх юм. Тэднийг жагсах бүрт цалин нь нэмэгдсээр л байсан. Мөн аливаа улс төрийн сонгууль бүрийн дараа эдгээр хүмүүсийн цалин, тэтгэвэр нэмэгдсээр ирсэн. Гэвч энэ бүгдийн ачааг иргэд, тэр дундаа хувийн хэвшлийн байгууллагад ажилладаг жирийн албан хаагчид л үүрсээр ирлээ.
Цалин нэмэх сургаар дагаад өргөн хэрэглээний барааны үнэ өсдөг. Мөн зарим нэгний шаардсан нэмэгдэл цалинг өгөхийн тулд хувийн хэвшилд ноогдох татвар нэмэгдсээр байдгийг сүүлийн жилүүдэд хангалттай мэдэрлээ.
Гэтэл тэр хувийн хэвшлийнхэн чинь өндөр цалинтай улс байдаг гэж бодож байна уу. Эсвэл банк санхүүгийн байгууллагад ямар ч өргүй тансаг хэрэглээтнүүд гэж санасан уу. Үгүй ээ ... Цалингаа цалингийн хооронд амьдарч, зарим нь өрнөөс өрний хооронд л амьдралаа болгож байна. Төрийн албан хаагчдаас ялгаатай нь өнгөрөгч хугацаанд цалин нь нэмэгдсэнгүй, нэмүүлье ч гэж шаардсангүй. Харин ч ажлын байраа хэвээр нь аваад үлдэхийн тулд цалингаа хасуулаад ч болов ажиллахыг л хүсч байна.
Өдөр ирэх тусам бараа, үйлчилгээний үнэ өссөөр байгаа. Энэ нь ард иргэдийн амьдрал хүндээр тусч байгаа нь мэдээж. Тиймээс цалин, тэтгэмжээ нэмэгдүүлэхийг хэн ч хүснэ. Гэвч цалин, тэтгэмж нь жил бүр тодорхой хэмжээнд нэмэгдсээр байгаа дээрх хүмүүст ингэж жагсаж, шаардах эрх байхгүй л юм шиг санагдах юм.
Өнөөдөр цалин тэтгэврийг 10 хувиар нэмэгдүүлэхэд 300 гаруй тэрбум төгрөг шаардлагатай гэж сангийн сайд тайлбарлаж байсан. Тэгвэл 60 хүртэл хувиар цалин, тэтгэврийг нэмнэ гэвэл бидэнд 1.8 их наяд төгрөг шаардлагатай болж байна. Ийм хэмжээний хөрөнгө Монголд бий билүү. Байхгүй учраас л хүүхдийн мөнгө, одонтой эхчүүдийн жилд ганц олгодог тэтгэмж зэргийг хасах дээрээ тулаад байсан шүү дээ.
Дээр дурьдсан улсын нийт өрийн таазыг 60 хувьд хүргэнэ гэж. Тэгвэл дутуу байгаа 2 хувьдаа зээл авч түүнийгээ багш, эмч нарын цалинг нэмэхэд зарцуулаад дуусгах ёстой болж байна уу. Эсвэл хувийн хэвшилд ноогдуулах татварыг нэмэх үү.
Энэ бүгдийн ард чимээгүй шүд зуун ажиллаж байгаа хувийн хэвшлийн жирийн албан хаагчид хохирсоор байгааг бүү мартаарай. Тэдэнд шагнал цалин, урамшуулал, тэтгэвэрт гарсны дараах тэтгэмж гэж зүйл байдаггүй юм шүү.
Ами
Olloo.mn
Olloo.mn